EERSTE AVOND VAN ARABISCHE LENTE 1.0 NAAR ARABISCHE LENTE 2.0

22 oktober 2022
Vanavond de eerste van zeven vrijdagavonden in de filosofie lezingenreeks: Van Arabische lente 1.0 naar Arabische lente 2.0?
Paul Aarts noemde vooral dat het niet altijd lente is geweest in de Arabische wereld.
Een voorbeeld was Mohammed Azzouzi.
De ontwikkelingen in Tunesië en Cairo hebben uiteindelijk niet altijd de gehoopte verlichting gebracht.
Het gaat vaak om het aan de macht blijven.
Daarbij spelen onder andere repressie, verdeelde oppositie, olie en gas en de houding van het westen mee.
Bij voorspellen van de ontwikkeling werden vaak onderschat de houding van het leger, het sneeuwbaleffect en de rol van de sociale media.
We is veel wensdenken naar democratie in het midden Oosten.
Wel de vraag of dit realistisch, haalbaar of wenselijk is.
Er zijn enkele dramatische voorbeelden van problemen met de democratie met een burgeroorlog zoals Syrië, Jemen en Libië.
In Algerije is er verder geen vertrouwen in verkiezingen.
Tunesië zag er goed uit na de Arabische lente.
Na enkele jaren was er echter al veel onvrede.
Een journalist stak zichzelf in brand vanwege de honger en slechte leefomstandigheden.
Basisbehoeften, een baan hebben en onderwijs zijn daar een belangrijk thema bij.
In Marokko was de koning niet in gevaar bij de 20 januari beweging. Hij liet toen heel uitgekookt de teugels vieren. Dat was heel effectief bij het behouden van de macht.
Er wordt wel geweld gebruikt in Marokko, maar minder dan in bijvoorbeeld Irak en Iran.
De perspectieven van de Arabische lente 2.0.
Degenen die nu protesteren hebben geleerd van het verleden.
De pleinen worden bezet, ze zetten door. Er is ook geen link met het leger en er wordt geen geweld gebruikt.
De regimes hebben ook opgelet.
Ze zijn beter geworden in repressie.
Covid 19 is voor hun heel handig om demonstraties te verbieden. Ze gebruiken tegelijkertijd veel meer geweld en gebruiken ook sociale media.
Verder is er veel steun van het westen voor dictators.
En ook is er de onmacht van degenen die protesteren. Er is een gebrek aan leiders en een beperkte focus.
De echte crisis is een economische crisis.
Het gaat heel slecht met de economie in het midden Oosten.
Hierbij moeten we oppassen voor wensdenken, maar ook voor cynisme.
Eigenlijk moeten we erkennen dat we niet precies weten wat er gaat gebeuren.
In het midden Oosten wordt gekeken naar het Chinese en het Russische systeem.
Bijvoorbeeld China is met zijn staatskapitaliame geslaagd in economische vooruitgang voor grote aantallen mensen.
Paul Aarts zegt dat hij zelf geen oplossingen heeft. Hij is altijd wel op zoek daarnaar.
De kracht van een regime wordt vaak ontleend aan de verdeeldheid van de oppositie.
Dat zorgt dat degenen aan de macht het makkelijker krijgen.
Een belangrijke vraag:
De ‘Arabische Lente’ ligt inmiddels ruim tien jaar achter ons. Veel succes was er bij die tiende verjaardag niet te melden. Toch gaan de protesten door, ondanks hevige repressie. Wat zijn de perspectieven van deze volksopstanden en welke rol spelen ‘contra-revolutionaire’ landen als Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten?
De Arabische wereld was al van ver voor het begin van onze jaartelling permanent in beweging. Grootmachten wisselden elkaar af. Soms langzaam, maar vaak ook in rap tempo. En met die machtswisselingen traden ook andere en nieuwe culturen naar voren. Grote godsdiensten ontstonden in het hart van de Arabische wereld. Zo hebben jodendom, christendom en islam hun stempel gedrukt op cultuur, filosofie en literatuur en het sociale leven. Al die omwentelingen, ook binnen de diverse stromingen, vormen een patroon van ‘beweging en tegenbeweging’.
Deze lezingenreeks wordt georganiseerd door de Stichting Schaakschool Indische buurt in samenwerking met de Volksuniversiteit Amsterdam. Deze traditie is 8 jaar geleden bij de Stichting Schaakschool Indische buurt ontstaan. Sindsdien worden er film-, literatuur- en filosofieavonden georganiseerd.
Paul Aarts was als docent Internationale Betrekkingen verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is gespecialiseerd in de geschiedenis en politiek van het Midden-Oosten en Noord-Afrika, met name die van Iran en Saoedi-Arabië.
Geplaatst in Verslagen